100 biljoen celdelingen

18 Apr 2017

Genetisch oneerlijk verdeeld?

Een menselijk lichaam maakt ongeveer 100 biljoen celdelingen mee in zijn of haar leven. Niet zo gek dus dat het ook weleens iets mis gaat. In de meeste gevallen levert een foutje geen probleem op, of repareert de cel de schade helemaal zelf. Soms ook gaat het zó faliekant mis, dat de dochtercel niet levensvatbaar is en netjes wordt afgevoerd. Maar problematisch wordt het als de schade niet reparabel is, maar óók niet tot celdood leidt. Want dan kan kanker ontstaan.

Prof. dr. Geert Kops doet onderzoek naar celdeling en de relatie met kanker. Daarbij kijkt hij met name naar de verdeling van het genetische materiaal, verdeeld in chromosomen. “In het genetisch materiaal zit een hele handleiding aan informatie die de cel nodig heeft om goed te functioneren. Voordat de cel in tweeën deelt kopieert hij die informatie, zodat beide cellen na de deling over gelijke informatie beschikken. Dankzij eerder wetenschappelijk onderzoek weten we dat die verdeling bij kankercellen niet goed gaat. Ik wil uitzoeken hoe dat precies zit. Of het bijvoorbeeld een oorzaak is voor het ontstaan van kanker, of een symptoom van de ziekte.”
  
In het KWF-project dat in 2016 is opgestart, staat een fundamentelere vraag centraal: hoe vaak gebeurt dat nou, dat verkeerd verdelen? En hoe komt dat? En als je naar tumormateriaal kijkt, is er dan een algemene oorzaak terug te vinden voor verschillende kankerpatiënten? Een soort gemene deler?
 
Hij hoopt in de komende 4 jaar grote stappen te kunnen maken in de organoïds: “Ik zou het heel mooi vinden als we kunnen aantonen wat de moleculaire oorzaken zijn van die fouten. We zien het fenomeen terug in darmtumoren, maar ook bij alvleesklierkanker. Ik hoop dat we daar één oorzaak voor kunnen vinden. Maar het kan ook zijn dat er honderd wegen naar Rome leiden. Dan is het in termen van behandeling lastiger om op aan te grijpen, maar dan weten we in ieder geval wel dat er heel veel manieren zijn voor een kankercel om dit te krijgen.”
 
Het is dus een puzzel met een onbekend aantal stukjes, maar daar zit ‘m voor Kops juist de uitdaging. “Ik houd van puzzeltjes! Waarom werkt iets zoals het werkt? Het geeft een enorme kick om iets uit te vogelen dat momenteel nog niemand snapt. En uiteindelijk is kanker een moleculair probleem.”

Bron: kwf.nl